زبان و ادبیات فارسی یک شبکه هویت‌ساز است که باید بیش از پیش مورد توجّه قرار گیرد
تاریخ انتشار: ۱۴ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۶۶۵۰۹۷
به گزارش گروه دانشگاه ایسکانیوز به نقل از روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی، نخستین نشست سراسری گروه کشوری زبان و ادبیات فارسی با حضور دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، دکتر محمدهادی همایون معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی و تمامی مدیران گروه استانی زبان و ادبیات فارسی در واحد کاشان برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
دکتر طهرانچی ضمن ابراز خوشحالی از برگزاری گردهمایی گروه کشوری زبان و ادبیات فارسی در شهر کاشان، گفت: خوشحالم که در جمع دوستان و عزیزانی که میراث‌دار فرهنگ ناب ایرانی، پاسداران هویت این سرزمین و تربیت‌کنندگان فکر و ذهن، و اتصال‌دهندگان فرهنگ به فرزندان این سرزمین هستم؛ افرادی که برای شناخت قالب های تفکری این قوم می کوشند.
دکتر طهرانچی خاطرنشان کرد: این حسن انتخاب است که در سرزمین و شهری این نشست برگزار می شود که به قول زبان‌شناسان، دارای نزدیک‌ترین و دست‌نخورده‌ترین گویش زبان فارسی است و در مناطقی از کاشان این موضوع را می توان پیدا کرد. کاشان پس از اسلام نیز مفتخر به نمایندگی از فرهنگ ایرانی اسلامی است و شهری است که با تشیع و امامت عجین است، شهری است که امیرکبیر، یک انسان تحول دهنده این کشور در این سرزمین به شهادت رسید و بزرگان زیادی به جامعه تمدن ایرانی اسلامی ما معرفی کرده است.
وی با بیان اینکه ما معتقدیم قرآن کتاب هدایت است و باید در متن زندگی ما باشد تا ما جزو کسانی نباشیم که رسول اکرم (ص) می فرماید «یَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا»؛ این حدیث انتظاری را نشان می دهد که وقتی با حضرت مواجه می شویم، بگوییم کاری کرده ایم؛ افزود: اگر دانشگاه را از منظر آیه شناسی نگاه کنیم، می بینیم که آیات سوره روم دو وزن خاص پیدا کرده است، گفت: در آیه شریفه «وَمِنْ آیَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافُ أَلْسِنَتِکُمْ وَأَلْوَانِکُمْ إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیَاتٍ لِلْعَالِمِینَ» می بینیم که «خلق السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ» یک طرف است و «وَاخْتِلَافُ أَلْسِنَتِکُمْ وَأَلْوَانِکُمْ» طرف دیگر. این آیه مخصوص دانشمندان است. مگر غیر از این است که مخاطب این آیه ما اهل دانش و اهل علم هستیم؟ «خلق السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ» همه امور دانش است، و این طرف «وَاخْتِلَافُ أَلْسِنَتِکُمْ وَأَلْوَانِکُمْ». بخش اوّل آیه به پدیده‌شناسی اشاره دارد و بخش دوّم آیه به زبان‌شناسی و فرهنگ‌شناسی اشاره دارد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه اساساً فرهنگ ایرانی و زبان فارسی وقتی به اوج می رسد که ارتباطش را با قرآن وصل کرده است، اظهار داشت: قرآن تنها کتاب دست نخورده بشر است که تمدن ساز بوده و 200 سال بعد از نزول، تمدن به زبان فارسی شکل گرفته است. نکته مهم این است که این نکات هم فرازمان است و هم فرامکان. در تقدم و تأخر یک آیه، تدبر لازم است و نمی‌توان به راحتی از آن گذشت. این سخن انسان نیست، بلکه سخن خالق انسان است و همه وجوه در آن ملاحظه شده است.
وی خطاب به حضار گفت: علوم تجربی همگی می خواهند پدیده های عالم را بشناسند. از سوی دیگر چرا «وَاخْتِلَافُ أَلْسِنَتِکُمْ وَأَلْوَانِکُمْ» مهم است؟ زیرا آنچه برای انسان پل بین علم و ایمان است، تفکر است؛ با تعقل، علم حاصل می شود و برمبنای دل، ایمان حاصل می شود، ولی چیزی که بین خانه تعقل و دل رفت و برگشت دارد، تفکر است. به همین دلیل است که «تفکرُ ساعةٍ افضل من عبادة سبعین سنةٍ».
دکتر طهرانچی با بیان اینکه تفکر جایگاه خاصی دارد زیرا تفکر پل است و ارتباط را برقرار می کند، تصریح کرد: ظرف تفکر چیست؟ زبان؛ زبان قالب تفکر را می سازد. فرق زبان فارسی و انگلیسی و عربی را ببینید. در فارسی وقتی شروع می کنید، با فاعل شروع می کنید و فعل، آخر است.
وی افزود: این در حالی است که در انگلیسی، فعل اول می آید و بعد فاعل. این دو نگاه متفاوت است. در عربی گاهی فعل بر سر فاعل هم سوار می شود و درهم می شوند. این نگاه تفکری، شاکله یک ملت است. این شاکله با شناخت نوع چارچوب ذهنی تفکر ساخته می شود. در زبان انگلیسی این نکته که مالکیت مربوط به مونث یا مذکر است، مهم است و بقیه موارد مهم نیست. آنچه وجه تمایز است، این است که چیزی مال کیست؛ مرد یا زن. این نکته در شاکله زبانی انگلیسی مهم است. در زبان روسی، قید، فعل و همه چیز مذکر و مونث دارد و زبان، جنسیت را کاملاً جدا کرده است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر اینکه در این زبان ها نگاه جنسیتی تنها در بیان نیست، بلکه در تفکر نیز هست، گفت: پس هر ملتی را می توان از تفکر آن شناخت و تفکر به زبان و ادبیات مرتبط است. نکته دوم این است که ما در مقوله برخورد با دانشگاه یک برخورد التقاطی و یک برخورد غیرکامل داشته‌ایم. وقتی دانشگاه را درست کردیم، فقط به چگونگی دانشگاه توجه کردیم و نه به چیستی و چرایی آن. به همین دلیل است که این قواره دانشگاه، در مواردی نامیزان است. ما برررسی کردیم و دیدیم که در دانشگاه هر کشوری، زبان و ادبیات دارند؛ مثلا ً ادبیات انگلیسی دارند، فرانسوی و آلمانی و... در کنار این زبان و ادبیات، یک شرق شناسی هم دارند. ما همه را دیدیم و گفتیم دانشگاهی می خواهیم که همه را باهم داشته باشد. به خاطر همین یک گروه زبان و ادبیات خارجی از آن درآمد.
وی افزود: حواسمان نبود که اینها همه غرب شناسی می شود. حتی زبان و ادبیات عربی ذیل قرآن شناسی می آید، نه ذیل زبان و ادبیات. زبان و ادبیات در دانشگاه فقط باید یکی باشد. اساساً نکته مهمتر این است که ما چند رشته نیز ایجاد کردیم، یکی ادبیات انگلیسی، یکی مترجمی انگلیسی و یکی آموزش انگلیسی. مصیبت بعدی وقتی حادث شد که گفتیم همه باید ISI داشته باشند. تحقیق در زبان فارسی تبدیل شد به تحقیق در قالب اعمال مدل های زبان شناسی زبان انگلیسی در زبان فارسی. اصلاً شاکله تحقیق، بومی نیست. چون می خواهید مقاله کار کنید، باید از این الگوها پیروی کنید. یک دنیا برون داد پژوهشی در زبان و ادبیات فارسی داشتیم (از جمله تصحیح، توشیح و...) که همه را رها کردیم و فقط گفتیم پژوهش های قالبی.
دکتر طهرانچی با بیان اینکه مصیبت های زیادی بر سر زبان و ادبیات فارسی آورده ایم که امروز درباره این مصیبت ها با شما سخن خواهم گفت، تصریح کرد: این بلایی بود که دانشگاه بر سر زبان آورد. انگار که یک مغازه باز کرد و گفت این هم در کنار آنها باشد. یک نکته دیگر اینکه این گروه ملی کشوری یعنی چه؟ وقتی من وارد دانشگاه آزاد شدم، دانشگاه آزاد یک زنجیره دانشگاهی بود. زنجیره یعنی هیچ ارتباطی بین مغازه ها نیست و وارد هر مغازه ای که می شوی، ممکن است همه نوع کالا در آن پیدا شود. اینها شبکه نیستند بلکه این یک زنجیره است. شبکه مفهومی دارد تحت عنوان زنجیره تأمین.
وی خاطرنشان کرد: از تولید تا مصرف همه در زنجیره تأمین جایگاه خاص خود را دارند. در شبکه هرکسی نقش ویژه خود را بازی می کند و همه یک نقش ندارند. همه یک قالب ندارند. هر نود (Node) شبکه کاری می‌کند. مثلاً سیستم عصبی ما یک شبکه است، دست حس می کند، گوش می شنود، چشم می بیند و... در هر حادثه ای هرکدام پیام خود را می فرستد و مغز پردازش می کند و من واکنش نشان می دهم.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تأکید کرد: این دانشگاه در مدل جدید خود، یک شبکه است. در شبکه باید یک هویت منسجم وجود داشته باشد. هویت منسجم نکات و نقش‌آفرینی های بسیار مهمی دارد. تا الان اساتید ما شبکه نبودند. یک گروه کشوری ایجاد شد، بعد گروه استانی و بعد گروه مجری در واحد. پس شما سیمرغ مایید ولو اینکه سی مرغباشید. لذا یک ارتباط منطقی، فکری، رفتاری و... در این شبکه شکل می‌گیرد و پیام باید برود و بیاید. شبکه نباید زنجیره ای عمل کند بلکه شبکه نود (گره) و بستر ارتباطی دارد و درک و فهم جریانات را دارد. در شبکه همه با هم نسبت به فرهنگ شبکه مسئولند. شبکه حتماً و حتماً یک سری فرهنگی را در خود جای می دهد. شبکه تشکیل‌دهنده و مقدمه شکل‌گیری یک امت است و حتی برای شبکه امام هم قائلیم.
وی ادامه داد: هیچ دو نفری بدون رهبر نمی شود. وقتی خانواده تشکیل می شود، یکی از دو نفر زن و مرد، فرمانده نهایی است. گرچه آیه شریفه می فرماید هرچه زن به دست آورد، مال زن است و هرچه مرد به دست آورد، مال مرد است، حقوق و سهم آنها محفوظ است، ولی بین دو نفر هم یکی باید فرمانده باشد. بنایراین در شبکه باید یک رهبر مشخص باشد.
دکتر طهرانچی با بیان اینکه در دانشگاه آزاد اسلامی گروه های کشوری تشکیل دادیم، تصریح کرد: در مجموع 64 گروه داریم. برای 64 گروه، زنجیره اساتید را به هم وصل کردیم. در زبان و ادبیات فارسی 535 استاد داریم. پس برای 535 استاد یک شبکه ایجاد شد. هرکس در مدیریت وقتی یک ساختاری ایجاد می کند، انتظاراتی هم دارد.
وی افزود: اولین انتظار، تثبیت نقش زبان فارسی در دانشگاه است. اولین نقش این است که زبان فارسی فقط در حوزه زبان برای دانشجویان مهم نیست. زبان و ادبیات فارسی یک شبکه هویت‌ساز است. این هویت سازی باید در درس های عمومی زبان و ادبیات فارسی شکل بگیرد. پس در امر فرهنگ دانشگاه، یکی از بحث های جدی ما این است که یک اجتماع تربیتی فرهنگی و هویتی بسازیم. هویت را چگونه می توان ساخت؟ و نخ تسبیح هویت به جز زبان فارسی چیست؟ وظیفۀ دیگر گروه زبان و ادبیات فارسی، آموزش فارسی به غیر فارسی‌زبانان است.
وی با تأکید بر اینکه فارسی ما فارسی سکولار نیست، بلکه سراپای آن درس دین است، افزود: به عنوان نمونه فردوسی و دیگران را ببینید. زیبایی هایی که در توجه دینی فردوسی، سعدی، حافظ، مولانا، هاتف اصفهانی و تک تک بزرگان می بینید، دنیای معرفت است و این معرفت، هویت ساز است. زبان و ادبیات فارسی عمومی رفع تکلیف و ارائه یک واحد نیست، خیلی حرف برای گفتن دارد.
وی با تأکید بر جایگاه زبان و ادبیات فارسی و با طرح این سؤال که آیا آموزش زبان فارسی در نظام تعلیم و تربیت به تحقیق نیاز ندارد؛ گفت: قالب‌ها در فضای مجازی برای کودک و دانشجو در حال تغییر است. فناوری به شدت در حال تاختن به زبان فارسی است. نباید تنها به جایگزین کردن معادل فارسی برای کلمات غیرفارسی بسنده کنیم. ادبیات کودکان و نوجوانان در حال تغییر است.
دکتر طهرانچی با بیان اینکه باید مراقب زبان و ادبیات فارسی در کوچه و خیابان باشیم، اظهار کرد: فناوری یکی از تهدیدهای جدی زبان فارسی است. مثلاً بارها جمله «همه لایک کردند» را شنیده‌ایم. باید مراقب این زبان در کوچه و خیابان باشیم و نه صرفاً در تلویزیون و تریبون‌های رسمی. زبان، اتفاق جاری و ساری تفکر است. باید ببینیم تفکر حاکم در کف خیابان چیست؟
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: فرهنگ و سبک زندگی غربی به زبان فارسی آسیب وارد کرده است. ما در در مواجهه با فضای مجازی و غیر فارسی زبانان چکار کرده ایم؟
در حال حاضر زبان شناسان و متخصّصان کامپیوتر در حوزۀ هوش مصنوعی، دارند زبان می سازند. اگر به موقع عمل کنیم، هوش مصنوعی گویش ما را درست می کند.
وی با بیان اینکه زبان و ادبیات فارسی در باور دانشجویان امری دِمُده (از مُد افتاده و متروک) است، به ذکر چند آمار پرداخت و گفت: ورودی ترم اول کارشناسی پیوسته زبان و ادبیات فارسی در سال 1400، 163 نفر و در ترم دوم 30 نفر بوده است. ورودی کارشناسی پیوسته زبان فارسی در سال بعد، 138 نفر بوده است. چه کسی می خواهد حافظ، مولانا و شاهنامه فردوسی را برای ملت بخواند؟ امسال (سال 1402) کل ورودی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، 131 نفر بوده است و متاسفانه باید بگوییم هر سال دریغ از پارسال.
دکتر طهرانچی با اشاره به اینکه 535 استاد زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه آزاد اسلامی حضور دارند، خاطرنشان کرد: ورودی مقطع کارشناسی ارشد سال 1400 زبان و ادبیات فارسی، 251 نفر، سال 1401، 430 نفر و سال 1402، 322 نفر بوده است. ورودی مقطع دکتری در سال 1400، 265 نفر، در سال 1401، 229 نفر و در سال 1402، 251 نفر بوده است. این در حالی است که ورودی سه رشته زبان و ادبیات انگلیسی، آموزش زبان انگلیسی و مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه آزاد اسلامی در سال جاری ، 9 هزار و 668 نفر و برای رشته فرانسه 268 نفر بوده است. برای حل این معضل چکار کرده‌ایم؟
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرد: اسلام به تاتارستان توسط پزشکان ایرانی منتقل شد و در تاتارستان، قزاقستان و آسیای میانه، ادبیات دینی، ادبیات فارسی است. 3 هزار لغت ادبیات دینی منطقه خراسان فرهنگی، لغت های فارسی است. وقتی که خط آن منطقه، خط سیریلیک شد، کل ارتباطشان با فرهنگ و کتاب حذف شد. اگر ما هم به موقع عمل نکنیم، ارتباط ما با منابع فارسی مان قطع خواهد شد.
وی با تأکید بر اینکه جای خالی محفل های ادبی و مشاعره ها برای دانش آموزان بسیار خالی است، خطاب به اعضای گروه کشوری زبان و ادبیات فارسی گفت: شما نگاهبانان فرهنگ و تمدن هستید و باید به فکر زبان و ادبیات فارسی باشید. وقتی کل ورودی رشته ادبیات در دانشگاه حدود 130 نفر باشد، از این رشته دکتری در نمی آید، رشتۀ فارسی کشوری شکل نمی‌گیرد و کسی هم برای دلش درس زبان و ادبیات فارسی نمی خواند. به مرور زمان کسی فال حافظ نمی گیرد و ولنتاین جای یلدا را می گیرد.
دکتر طهرانچی به تولیدات دانشگاه آزاد اسلامی در زمینه زبان فارسی اشاره و تصریح کرد: سالانه 100 هزار پایان نامه و رساله در این دانشگاه دفاع می شود. چرا برای دانشجویان زبان فارسی، شغل هایی مانند ویراستاری زبان فارسی ایجاد نمی کنیم؟ چرا دانشجویان به این نتیجه رسیدند که خواندن زبان فارسی برای آنها منفعت ندارد؟ ما اگر همت کنیم، می توانیم هزار شغل تضمینی در زمینه زبان و ادبیات فارسی ایجاد کنیم. باید در این زمینه نهضتی به پا شود؛ البته در این خصوص فقط شما مقصر نبوده‌اید، نظام دانشگاه نیز مقصر بوده است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: درد دل بسیار است. به عنوان یک مدیر دانشگاهی وظیفه داشتم بیماری را تشخیص بدهم و به شما منتقل کنم و موظف کنم شما را و شما را اجتماع کنم تا لشکر متفرق نباشید. شما را در سالنی رو به یک جهت بنشانم.
وی افزود: دوستان عنایت داشته باشید؛ ما به عنوان مدیر دانشگاهی، شما را رو به یک جهت دست در دست هم می‌دهیم به مهر تا فارسی خویش را کنیم آباد. مصیبت سنگین است. خون دلها باید خورد، کارها باید کرد تا دوباره شهرهای ما آباد شود.
رونمایی از کتاب «آیین نامه نحوه نگارش و تدریس پایان نامه های کارشناسی ارشد و رساله های دکتری»در این مراسم با حضور دکتر طهرانچی و دکتر محمدهادی همایون معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی از کتاب «آیین نامه نحوه نگارش و تدریس پایان نامه های کارشناسی ارشد و رساله های دکتری» تهیه و تدوین دانشگاه آزاد اسلامی اداره کل امور کتابخانه، مجلات، انتشارات علمی و علم سنجی رونمایی شد.
انتهای پیام/
منبع: ایسکانیوز
کلیدواژه: دانشگاه آزاد اسلامی دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی زبان و ادبیات فارسی زبان انگلیسی أ ل و ان ک م نفر بوده زبان فارسی گروه کشوری اخ ت ل اف هویت ساز یک شبکه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۶۶۵۰۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ایران در ارمنستان چگونه معرفی می‌شود؟
رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان از جهش زبان فارسی در ارمنستان، سفر بلاگرهای مشهور این کشور به ایران و برگزاری جشنواره غذاهای ایرانی و ارمنی خبر داد و با اشاره به سرعت نفوذ کشورهایی مثل هند در ارمنستان، چگونگی معرفی ایران در این کشور را تشریح کرد و از برخی کم‌کاری‌ها در این مسیر سخن گفت.
محمد اسدی موحد ـ رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان ـ در گفت‌وگو با ایسنا درباره ضرورت فعالیت رایزن‌های فرهنگی در توسعه گردشگری ایران با توجه به مذاکراتی که در گذشته بین وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و سازمان فرهنگ و ارتباطات در این‌باره صورت گرفته بود، اظهار کرد: اعتقاد داریم گردشگری بخشی از کار فرهنگی است. توسعه فرهنگی و صنعت گردشگری کشور جزو وظایف ماست، همانطور که گسترش دانش زبان فارسی و معرفی فرهنگ و تمدن ایران جزو وظایف رایزنان فرهنگی به شمار می‌آید. اینکه گفته شده است رایزنان فرهنگی به عنوان «سفیران گردشگری» نیز فعالیت کنند، به این دلیل است که باید تلاش کنیم گردشگران بیشتری به ایران سفر کنند. با همین رویکرد، در هفته‌های اخیر گروهی از بلاگرها و اینفلوئنسرهای ارمنستان به ایران و شهرهایی چون تهران، اصفهان، کاشان و جزیره کیش سفر کردند، که محتواهای بسیار جذابی با هدف آشنایی با ایران، معرفی جاذبه‌ها و ترغیب ارمنستانی‌ها برای سفر به ایران، تولید شده است. این افراد پس از آنالیز محتواها، فعالیت‌ها و بازخوردهایی که داشته‌اند، انتخاب شدند و شخصیت‌هایی مؤثر در ارمنستان هستند.
او ادامه داد: در حقیقت، این کار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است که باید به معرفی ایران و توسعه گردشگری از این طریق کمک کند، هرچند ما هم در رایزنی‌ها این کار را انجام می‌دهیم و سازمان فرهنگ و ارتباطات به آن بودجه می‌دهد، چون اعتقاد داریم هرچه بیشتر گردشگر از ایران دیدن کند، به نفع کشورمان خواهد بود. بهترین راه برای خنثی‌سازی تبلیغات کشورها درباره ناامن و یا عقب‌مانده نشان دادن ایران، این است که نخبگان و حتی مردم عادی به هر بهانه‌ای از ایران دیدن کنند. تعجب‌آور است در ارمنستانی که در همسایگی ایران است و اشتراکات فرهنگی زیادی با آن وجود دارد، گاهی که نام ایران می‌آید تصور می‌کنند هنوز در کشور ما با شتر رفت و آمد می‌شود!
اسدی گفت: من در کشورهای مختلفی به عنوان رایزن فرهنگی حضور داشتم و تاکیدم بر این بوده که نخبگان و حتی مردم عادی در بحث دیپلماسی عمومی به هر بهانه‌ای از ایران دیدن کنند. این، بهترین وسیله برای خنثی‌سازی تبلیغات کشورها درباره ناامن و یا عقب‌مانده نشان دادن ایران است. تعجب‌آور است در ارمنستانی که در همسایگی ایران است و اشتراکات فرهنگی زیادی با آن وجود دارد، گاهی که نام ایران می‌آید تصور می‌کنند هنوز در کشور ما با شتر رفت و آمد می‌شود! بنابراین، موضوع گردشگری باید یکی از وظایف اصلی و مهم رایزنان فرهنگی ایران باشد و انتظار می‌رود وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این‌باره بخشی عمل نکند و با رایزن‌ها و سازمان فرهنگ و ارتباطات بیشتر همراه باشد و محتواهای کم‌نقص‌تری تولید کند.
رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان، نبود تعامل جدی بین وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و رایزن‌های فرهنگی را چالشی جدی دانست و افزود: همه ما رایزن‌ها وظیفه خود می‌دانیم که در گردشگری فعال باشیم و کمک کنیم، چه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی حمایتی داشته باشد، چه حمایت نداشته باشد.
او در ادامه گفت: زمانی که (به عنوان رایزن فرهنگی) در تانزانیا بودم، همیشه دغدغه معرفی ایران را داشتم، وقتی می‌دیدم از کشورهای دیگر، گروه گروه گردشگر به تانزانیا سفر می‌کند و از ایران در سفرنامه‌ها نامی آورده نمی‌شود، غبطه می‌خوردم و ناراحت می‌شدم. خاطرم هست بروشورهای معرفی ایران را به کارمند محلی رایزنی در تانزانیا دادیم در فرودگاه توزیع کند تا به این شکل، ایران زیبا را معرفی کنیم. از آنجا «خوجه» های شیعه (اثنی عشری) برای زیارت به ایران می‌آمدند، که مردمی متمول هستند. در تلویزیون ملی این کشور بحثی داشتم که مستقیم این قشر را خطاب قرار دادم، چون آنها که به ایران می‌آمدند، مقصدشان فقط قم و مشهد بود و هیچ جای دیگری از ایران را نمی‌دیدند، خواهش کردم که سه چهار روز به برنامه سفرشان اضافه کنند، دو سه روز بیشتر بمانند و تهران، اصفهان و شیراز را هم ببنند. یک چالش راه انداختم و گفتم اگر رفتید و این شهرها را دیدید و نپسندیدید و پشیمان شدید، من پول بلیت پروازتان را می‌دهم. مجری آن برنامه تلویزیونی گفت این یک چالش بزرگ است، اما به عنوان رایزن فرهنگی این چالش را ایجاد کردم.
اسدی گفت: گردشگری یکی از مؤلفه‌ها و اولویت‌های رایزنان فرهنگی است و با این رویکرد تا کنون حدود یکصد نفر از اساتید و چهره‌های مؤثر ارمنستان به ایران فرستاده شده‌اند.
رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان درباره اثرگذاری این فعالیت‌ها در کاهش ایران‌هراسی نیز اظهار کرد: ما با سه مسأله مواجهیم؛ ایران‌هراسی، اسلام‌هراسی و شیعه‌هراسی. موظفیم تلاش کنیم در هر یک از این بخش‌ها کار کنیم تا ترس و نگرانی نسبت به ایران برطرف شود. روی مسأله اسلام‌هراسی بیشتر در کشورهایی که مسلمان نیستند، خیلی مانور داده می‌شود و ما به چند روش باید روی این مسأله کار می‌کردیم؛ برگزاری همایش‌های علمی و بحث‌های آکادمیک و ترغیب برای سفر به ایران را انجام می‌دهیم. مسأله دیگر شیعه‌هراسی است که در کشورهای مسلمان بیشتر اتفاق افتاده است. راه‌کارهای مختلفی برای آن داریم و بیشتر سعی می‌کنیم با نخبگان و رسانه‌ها و علمای اهل تسنن این کشورها ارتباط برقرار کنیم و آنها را به سمینارهای ایران دعوت می‌کنیم. طبعا رسانه‌ها و فضای مجازی و تولید محتوا خیلی به موفق شدن این راهکار کمک می‌کند. سازمان فرهنگ و ارتباطات نیز برای بهره‌گیری از این فضاها، تا کنون تولید محتوای خوبی داشته است.
او افزود: در بحث ایران‌هراسی گروه‌های مختلف سعی می‌کنند از ایران تابو بسازند و ایران را امن نشان نمی‌دهند. راه‌های مختلفی برای مقابله با آن وجود دارد؛ تبادل نخبگان، اساتید، دانشجویان و گروه‌های هنری، موسیقی و سینمایی بسیار مؤثر است. در ارمنستان تلاش داریم تولیدات سینمای ایران را به نمایش بگذاریم که معتقدم در کاهش نگرانی‌های مربوط به ایران‌هراسی و اسلامی‌هراسی خیلی کمک خواهد کرد.
اسدی گفت: ما تولیدات و کالاهای خوب فرهنگی داریم، ولی نمی‌توانیم آنها را خوب عرضه کنیم، درحالی که هند مدتی است با عرضه تولیدات فرهنگی، نفوذ خود را در ارمنستان بیشتر کرده است و این اتفاق بیشتر از طریق نمایش سریال‌ها و فیلم‌های این کشور رخ داده و جالب است که این محتواها با فرهنگ مردم ارمنستان تطابقی ندارد و اختلاف فرهنگی دارند، درحالی که ایران با ارمنستان تشابه فرهنگی بسیار دارد و این اشتراک‌ها در سبک زندگی قابل توجه است، بنابراین فیلم‌ها و موسیقی ایرانی خیلی بیشتر می‌تواند مؤثر باشد، ولی تاکنون نتوانستیم آنها را به خوبی عرضه کنیم.
رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان درباره تعاملات دو کشور در موضوع میراث فرهنگی با توجه به ریشه‌های عمیق فرهنگی و پیوندهای تاریخی و اقدامی که بخش میراث فرهنگی و رایزنی برای تقویت عملکرد و همکاری‌ها در این زمینه با ارمنستان داشته است، توضیح داد: ما اشتراکات زیادی در میراث فرهنگی با ارمنستان داریم. هم ارامنه در ایران آثار غنی و قوی دارند و هم ایران در سرزمین ارمنستان آثار فرهنگی غنی دارد. در بعضی از شهرها از زمان پادشاهی انوشیروان و خسرو پرویز (ساسانیان) آثاری در ارمنستان وجود دارد و حتی کتیبه‌های فارسی در این سرزمین شناسایی شده است. در موزه نسخ خطی ارمنستان (ماتناداران) بیش از ۴۰۰ نسخه خطی فارسی وجود دارد. حدود دو هزار آثر خطی و نسخ عربی و فارسی در این موزه موجود است. در بحث تحقیق و پژوهش تاکنون کارهای خوبی از سوی دو کشور انجام شده است و کتاب‌های خوبی به دو زبان فارسی و ارمنی ترجمه شده است و رفت و آمد نخبگان بین ایران و ارمنستان زیاد است و این رفت و آمد بین دانشگاه‌های دو کشور در حد مطلوب است و ابتدای امسال همایش میراث مکتوب در موزه «ماتناداران» شهر ایروان برگزار شد، که تعدادی از اساتید ایرانی حضور داشتند. کارهای خوبی در این بخش انجام شده است و اداره‌های میراث فرهنگی بعضی استان‌های ایران، از جمله آذربایجان‌های غربی و شرقی با بخش‌های مربوط به میراث فرهنگی در ارمنستان در ارتباط هستند.
او در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه ایران در ۶۰ کشور دفتر رایزنی دارد، اما اخبار کمتری از فعالیت برخی از آنها شنیده می‌شود، این مسأله ناشی از چیست؟ بیان کرد: رایزنان فرهنگی همیشه با چالش‌هایی مواجهند و باید شخصی این مسئولیت را بپذیرد که عاشق تلاش و کار برای ایران باشد و هدفش فقط کار کردن باشد.از طرفی، اینکه گفته می‌شود بعضی کشورها ظرفیت ندارند، درست است، فضای برخی کشورها واقعا بسته است. با این حال اعتقاد دارم اگر کسی اهل کار باشد، راه را پیدا می‌کند.
اسدی درباره جایگاه فرهنگی ایران در ارمنستان نیز گفت: ارمنستان با اینکه جمعیتی کمتر از سه میلیون نفر دارد، ولی فعالیت‌ها و برنامه‌های فرهنگی و علمی جایگاه بالا و ظرفیت زیادی دارد و برای من شگفت‌انگیز است که تا این حد فضای کار در تمام زمینه‌های فرهنگی و هنری وجود دارد، مثلا معرفی صنایع دستی ایران در ارمنستان ظرفیت بسیار خوبی دارد، بنابراین معرفی صنایع دستی ایران را در این کشور جدی گرفته‌ایم و فقط به یک استان محدود نشده‌ایم و تلاش داریم تمرکززدایی شده و این ظرفیت برای تمام استان‌ها فراهم شود. ارمنستان این ظرفیت را دارد و حتی از این اقدام استقبال می‌کند.
او در ادامه یکی از برنامه‌های در دست اقدام رایزنی فرهنگی در ارمنستان را برگزاری هفته‌های فرهنگی نامید و افزود: سال گذشته هفته فرهنگی استان همدان برگزار شد و برای امسال برگزاری شب فرهنگی استان‌های خراسان رضوی و آذربایجان‌های غربی و شرقی، کردستان و مازندران در برنامه این رایزنی پیش‌بینی شده است، که البته به سرانجام رسیدن آنها به پیگیری مدیر هر یک از این استان‌ها بستگی دارد.
رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان ادامه داد: مسجد کبود ایروان، کانون فرهنگی و دینی ایران است، که در عین حال به عنوان مکانی تاریخی در این شهر شناخته می‌شود و همین جایگاه باعث می‌شود تبادلات و توسعه روابط فرهنگی بین ایران و ارمنستان رخ دهد. از این فضا برای برگزاری نمایشگاه‌های مختلف از کتاب گرفته تا صنایع دستی و جشنواره‌های غذا و پوشاک استفاده می‌شود و قرار است در همین فضا و در آینده نزدیک، جشنواره غذاهای ایرانی و ارمنی برگزار شود. افزون‌بر این، مسجد کبود ظرفیت آموزشی دارد، یعنی با توجه به مکانی که در اختیار داریم، آموزش زبان فارسی که سال‌هاست در این مسجد انجام می‌شود، توسعه یافته است. درحال حاضر ۶ کلاس زبان فارسی در این فضا با توجه به حجره‌هایی که دارد، برگزار می‌شود. این کلاس‌ها در چهار سطح ابتدایی، متوسطه، پیشرفته و فوق پیشرفته برپا می‌شود. در این مسجد کتابخانه خوبی هم داریم که محل رجوع نخبگان، محققان و دانشجویان ایرانشناسی و زبان فارسی است. این کتابخانه حدود هشت هزار جلد کتاب به زبان فارسی دارد. هدف از توسعه این کتابخانه، آن است که منبع و مرجعی برای گسترش زبان فارسی باشد.
تقریبا در سه دانشگاه ارمنستان، کرسی ایرانشناسی وجود دارد و حدود ۲۰۰ دانشجو در این رشته مشغول به تحصیل هستند. تقریبا ۱۲ مدرسه دولتی آموزش زبان فارسی داشتند و حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ دانش‌آموز هم زبان فارسی یاد می‌گرفتند و در ۶ ماه این آمار به سه هزار و ۳۰۰ نفر رسیده است. ظرفیت ارمنستان برای آموزش زبان فارسی نه تنها بسیار خوب، که منحصر به فرد است. اسدی درباره وضعیت آموزش زبان فارسی و استقبال از آن در ارمنستان، اظهار کرد: تقریبا در سه دانشگاه ارمنستان، کرسی ایرانشناسی وجود دارد، که دانشجویان آن زبان فارسی یاد می‌گیرند. فقط در دانشگاه ملی ایروان ۱۱۰ دانشجو در سه سطح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا در رشته ایرانشناسی مشغول به تحصیل هستند و تقریبا ۲۵ استاد عضو هیأت علمی در کرسی ایرانشناسی دارد. دانشگاه اسلوونی ایروان هم بخش ایرانشناسی خیلی قوی دارد. کرسی ایران شناسی دانشگاه دولتی زبان‌ها و علوم اجتماعی «بروسوف» ارمنستان نیز در حال تقویت است. برای تقویت این بخش قرار است دو استاد از ایران برای گسترش زبان فارسی به ایروان بیایند.
او در ادامه گفت: زبان فارسی سال‌هاست در ارمنستان تدریس می‌شود. زمانی که به عنوان رایزن فرهنگی در ارمنستان فعالیتم را آغاز کردم، تقریبا ۱۲ مدرسه دولتی آموزش زبان فارسی داشتند و حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ دانش‌آموز هم زبان فارسی یاد می‌گرفتند. درحال حاضر این آمار به سه هزار و ۳۰۰ نفر رسیده و این رشد در ۶ ماه رخ داده است. جالب است بدانید که مدارس ارمنستان از پایه پنجم تا نهم، آموزش زبان فارسی دارند و هر سال به تعداد این دانش‌آموزان اضافه می‌شود. البته، تعداد دانش‌آموزان در مدارس ارمنستان زیاد است و معمولا به بیش از ۱۷۰۰ نفر می‌رسد و کمترین جمیت مدارس ارمنستان در حدود ۴۰۰ نفر است. بنابراین ظرفیت این کشور برای آموزش زبان فارسی نه تنها بسیار خوب، که منحصر به فرد است.
رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان افزود: آموزش زبان فارسی در کشورهای دیگر معمولا سیستماتیک نیست و به نظرم فقط در ارمنستان این گونه باشد، چون دولت این کشور از حدود دو سال پیش قانونی تعیین کرده است که مدارس، زبان یکی از کشورهای همسایه را به عنوان زبان سوم باید آموزش دهند، یعنی دولت حمایت می‌کند و این فرصتی است که در ارمنستان وجود دارد، که البته از روابط دیرینه دو کشور نیز ناشی می‌شود و باعث شده است آموزش زبان فارسی در این کشور رشد داشته باشد. خاطرم هست بازدیدی از مدرسه‌ای در ایروان داشتیم که از ۱۵۰۰ نفر جمعیت آن حدود ۷۵۰ نفر فارسی‌آموز بودند. پرسیدیم این جمعیت چگونه رشد کرده است، گفتند «اوایل پدر و مادرها خیلی تمایل نداشتند و ترجیح می‌دادند فرزندانشان زبان فرانسوی یا یک زبان خارجی دیگر را یاد بگیرند، ولی الان خود پدر و مادرها فرزندانشان را تشویق می‌کنند فارسی بیاموزند.» البته این اظهار نظر مدیر مدرسه بود. در استان‌ها و شهرهای دیگر از جمله «کاپان» و «مِغری» هم که اصلا آموزش زبان فارسی نداشتند، اکنون آموزش زبان فارسی در حال رشد است، که البته عملکرد کنسولگری ایران در آن منطقه، بی‌تأثیر نبوده است.
او همچنین گفت: حالا که ظرفیت منحصر به فرد آموزش زبان فارسی در ارمنستان وجود دارد باید یک نسخه دیگر برای آن بپیچیم. اینکه بنیاد سعدی همان نسخه پاکستان و تونس را برای ارمنستان می‌پیچد شاید جوابگو نباشد، چون در ارمنستان، مدارس پیشرو هستند و نسخه و سیاست‌گذاری جدا نیاز دارند. حتی معتقدم کارگروه ویژه باید ایجاد شود، شرح درس‌ها و سرفصل‌های آموزشی باید ویژه و متفاوت باشد. باید براساس ذائقه دانش‌آموز ارمنی، کتاب فارسی را تدوین کنیم. کتاب‌های بنیاد سعدی خوب است، ولی برای ارمنستان خوب نیست. آن کتاب‌ها بیشتر جنبه آموزشگاهی دارد.
اسدی تاکید کرد: برای گسترش آموزش زبان فارسی به همت بیشتری در داخل کشور نیاز است و این فرصت طلایی است و اگر خوب عمل نکنیم شاید در زمان دیگری چنین فرصتی مهیا نشود و لازم است از حالا زمینه‌سازی شود.
رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان افزود: در مقطع کنونی شوق‌آفرینی و انگیزشی را برای آموزش زبان فارسی افزایش می‌دهیم، برای مدیران و معلمان مدارس ارمنستان در ایران اردو برگزار می‌کنیم که حتما انگیزه‌بخش خواهد بود. بنا داریم برای دانش‌آموزان نخبه زبان فارسی هم اردوی ایران را برگزار کنیم. المپیاد زبان فارسی را در سطح دانش‌آموزی و دانشجویی امسال خواهیم داشت. در این مدت دو گروه از دانشجویان دو دانشگاه را به ایران فرستادیم که تأثیر بسیار زیادی داشت، که افزون بر آموزش دو هفته‌ای، فرصت تماشای تهران را هم به دست آوردند. یکی از همین دانشجویان بعد از اینکه از ایران برگشت، در صفحه فیسبوکش نوشت: «از من پرسیدند قلبت کجاست، گفتم ایران. گفتند بهشتت کجاست گفتم ایران».
اسدی درباره تعداد کلی فارسی‌آموزان در ارمنستان، گفت: در دانشگاه‌های ارمنستان حدود ۲۰۰ دانشجوی ایران‌شناس مشغول به تحصیل هستند که زبان فارسی هم یاد می‌گیرند و حدود ۳۳۰۰ دانش‌آموز که فارسی را به عنوان زبان سوم یاد می‌گیرند. البته این بخشی از سیاست کشور ارمنستان است، که با توجه به تبادل فرهنگی، اقتصادی و سیاسی انجام می‌شود و منافع دو کشور را تأمین می‌کند. سوای این بحث‌ها، مردم ارمنستان زبان فارسی، فرهنگ و شاعران ایرانی را دوست دارند. حتی برای اجرای نمایش «سیمرغ» از منطق‌الطیر عطار درخواست داشتیم. اینها همه از علاقه به فرهنگ ایران ناشی می‌شود که باید تقویت شود.
رایزن فرهنگی ایران در ارمنستان درباره دیگر فعالیت‌های این مرکز توضیح داد: حدود ۱۲۰ فعالیت فرهنگی در حدود یک سال گذشته از سوی رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ارمنستان انجام شده است، که شامل چاپ کتاب، برگزاری همایش و جشنواره‌های متنوع و اعزام گروه‌های مختلف فرهنگی، هنری و اساتید دانشگاهی، می‌شود.
انتهای پیام
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟